Hojicha Nedir?
Kavrulmuş yeşil çay Hojicha ile tanışın! Düşük kafeinli yapısı, benzersiz aroması ve Matcha'dan farklarıyla Japon çay kültürünün bu eşsiz lezzetini keşfedin.
8/4/202511 min oku
Hojicha Nedir?
Hojicha Türleri Nelerdir?
Hojicha Nasıl Üretilir?
Çay Neden Kavrulur?
Hojicha ve Matcha Farkı Nedir?
Yeşil Çay'ın Çin'de ve Japonya'da Yeri Nedir?
Japonya'ya Yeşil Çay Nasıl Ulaşıyor?
Hojicha Nasıl Ortaya Çıktı?
Hojicha'nın Tadı nasıl?
Hojicha'yı daha önce hiç duydunuz mu?
Belki evet, belki hayır... ama Matcha'yı bildiğinizi düşünüyorum.
Japonyada ve Çinde bitki çaylarının çeşitliliği beni her defasında daha çok şaşırtıyor. Yeşil çayın ne kadar çok çeşiti olduğunu araştırdığımda farkettim. Bugün bu türlerden Hojicha Çayı'nın ne olduğuna birlikte bakıcaz.
Tüm Asya’da bu kadar sevilen ve tüketimi bu kadar yaygın olan yeşil çayın bir çok farklı çeşidi var. Sadece Asya ile de sınırlı kalmadı. Tüm dünyaya yayıldı ve popüler versiyonları farklı türleri, seramonileri dünyaya yayıldı ve çok popüler oldu. Tüm dünyada bir çok farklı Japon çayları satan markalar çıktı. Starbucks gibi büyük şirketler de bu popülariteden etkilenip satmaya başladılar. Çin'den daha sonra Japonya'ya uzanan ve ordan tüm dünyaya yayılan yeşil çay ve çeşitleri aldı başını gitti. Mesela Matcha. Şu an muhtemelen girdiğiniz bütün kafelerde Matcha satılıyordur.
Peki bu Hojicha ne? O da mı yeşil çay? Faydalı mı? Zararları var mı? Nasıl üretilir? Nasıl tüketilir? Matcha kadar popüler değil tabiki. Ancak seveni de oldukça fazla.
Hojicha bir Japon yeşil çayıdır. Tamam, ama Matcha da bir yeşil çaydır ve yeşil çay da bir yeşil çaydır. Peki, aralarındaki fark nedir?
Hojicha kavrulmuş yeşil çaydır. Peki yeşil çayı kavurduğunuzda ne olur?
Bunu çok basit bir şekilde düşünebilirsiniz - şarap gibi. Üretim yöntemlerini, zamanlamayı, yani üretim sürecini değiştirdiğinizde, şarabın türü de değişir. Tadı da değişir.
Çayda da durum aynı; süreç değişince her şey değişiyor.
Bunu bir makalede bulduğum harika bir grafikle açıklamak istiyorum.
Hojicha Nedir?
Görsel kaynağı: “Evaluation of Roasting Effect on Selected Green Tea Volatile Flavor Compound and Pyrazine Content by HS-SPME GC-MS” başlıklı çalışmadan uyarlanmıştır, Appl. Sci. 2021, 11, 8217. CC BY 4.0 lisansı altında kullanılmıştır.
Hojica Çayı Türleri:
1. Bancha Hōjicha
En yaygın türüdür.
Bancha çay yaprakları kavrularak yapılır.
Günlük içime uygundur, hafif kafeinli ve topraksı tadı belirgindir.
Genelde ucuz ve bol bulunur.
2. Sencha Hōjicha
Daha kaliteli ve ilk hasat yaprakları (sencha) kullanılır.
Aroması daha zarif, dengeli ve biraz tatlımsıdır.
Kavurma profili daha hafif olabilir.
Nadir bulunur ve genelde premium kategoride değerlendirilir.
3. Kuki Hōjicha (Stem Hōjicha)
Saplardan (kuki) yapılır — yaprak yoktur veya çok azdır.
Daha hafif, odunsu, fındıksı tatlara sahiptir.
Kafein oranı çok düşüktür, bu yüzden gece tüketimi için idealdir.
Çocuklara ve yaşlılara da önerilir.
4. Karigane Hōjicha
Gyokuro veya kaliteli sencha saplarının kavrulmuş hâlidir.
Kuki hōjicha’ya benzer ama daha “yüksek kaliteli” bir versiyonudur.
Tatlılık ve umami barındırır; nadir ve özel üretimdir.
5. Powdered Hōjicha (Toz Hōjicha)
Matcha gibi ince öğütülmüş kavrulmuş çay tozudur.
En çok latte yapımında kullanılır.
Özellikle Japonya dışında, Hōjicha Latte trendiyle popüler olmuştur.
Tadında belirgin bir kahve benzeri kavrukluk vardır.
6. Deep Roast Hōjicha / Light Roast Hōjicha
Kavrulma derecesine göre ayrım:
Light roast: Daha yeşil çay karakteri korur.
Deep roast: Daha yoğun kavruk ve neredeyse kahve benzeri aroma verir.
Hojica Çayı Nasıl Üretilir?
🌿 1. Hasat
Camellia sinensis bitkisinin yaprakları elle ya da makineyle toplanır.
Genellikle bancha, sencha veya bazen kısa süre gölgede yetişmiş yapraklar (karbancha) kullanılır.
Hōjicha özelinde, çoğunlukla alt kalite bancha veya ikinci/üçüncü hasat yaprakları tercih edilir.
💨 2. Buharlama – (殺青 - "Sassai")
Toplanan yapraklar hızlıca buharlanır (yaklaşık 30-60 saniye).
Amaç: Oksidasyonu durdurmak ve rengin canlı kalmasını sağlamak.
Bu Japon yeşil çaylarına özgü bir adımdır — Çin tarzı wok kavurma yerine buharlama uygulanır.
🌬 3. Soğutma ve Kurutma
Buharlanan yapraklar hızlıca soğutulur.
Daha sonra yapraklar nemini kaybetsin diye kurutma makinelerinde kurutulur.
🤏 4. Şekillendirme – (成形 - Seikei)
Yapraklar yuvarlanarak veya preslenerek şekillendirilir (sencha’daki gibi iğne şekli değil, daha gevşek yapı).
Bu adım çayın tadını yoğunlaştırır ve içindeki sıvının daha dengeli dağılmasını sağlar.
🔥 5. Kavurma – (焙煎 - Hōjiru)
Hōjicha’yı benzersiz yapan adım budur.
Yapraklar ve/veya saplar (kuki) yüksek ısıda (yaklaşık 150–200°C) tavada veya fırında kavrulur.
Bu işlem sırasında yapraklar kızarır, kahverengileşir, ve çayın aroması daha topraksı, cevizimsi ve kavruk bir hâl alır.
Ayrıca bu işlemle birlikte kafein oranı düşer.
🌬 6. Soğutma ve Eleme
Kavrulmuş çay yaprakları soğutulur.
İçindeki toz, sap, istenmeyen parçalar ayıklanır.
Bazı üreticiler yalnızca sapları (kuki hōjicha) veya ince yaprakları kullanarak sınıflandırma yapar.
📦 7. Paketleme
Soğutulup sınıflandırılan çay, aroma ve tazeliğini koruması için genellikle vakumlu, ışık geçirmez ambalajlaraalınır.
Ardından son kullanıcıya ulaşacak şekilde kutulanır ve sevkiyata hazır hâle getirilir.
🔁 Opsiyonel: Karışım Aşaması
Bazı üreticiler, aroma veya kalite standardı oluşturmak için farklı kavrulmuş partileri harmanlayabilir.
Çay neden kavrulur?
Kavrulan çayın içindeki şeker karamelize olur ve farklı aromalar ortaya çıkmaya başlar.
Kafein oranı azalır.
Kavrulmuş çayın vücut tarafından sindirimi daha kolaydır.
Kavrulan çayın içindeki oksidaz enzimi devre dışı kalır. Oksidasyonu yavaşlatır. Yani raf ömrü uzar.
Mathca ile Hojicha Arasındaki Fark Nedir?
Matcha hakkında daha detaylı bilgi merak ediyorsanız, Matcha ile ilgili yazımı okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Ama kısaca aralarındaki farkı şu şekilde özetleyebiliriz;
yaprak türleri farklıdır. İkisinin kullanıldığı yaprak çeşidi farklıdır.
işleme prosedürleri farklıdır. Hojicha yukarda da yazıldığı üzere buharlanıp kavrulur ancak Matcha buharlandıktan sonra kurutulup taş değirmende toz haline getirilir.
Renkleri bariz bir şekilde farklıdır. Matcha canlı yeşildir, hojicha kahverengidir.
Tatları oldukça farklı. Matcha’da daha taze bitkisel bir tat aroması olduğunu hissetmek mümkün, hojicha ise odunsu ve kavrulmuş tadı hissedersiniz.
Kafein oranları farklıdır. Matcha kafein açısından yüksekken Hojicha düşük kafeinlidir.
Hazırlanışları farklıdır. Matcha su ile çırpılır sonrasında istenilen şekilde tatlandırılıp farklı içeceklerle birleştirilir. Hojicha ise demlenir.
Yeşil Çayın Çin’de ve Japonya’da Yeri:
Bir gıdayı tüketirken geçmişini bildiğimizde, onun nerden nasıl önümüze geldiğini bildiğimizde bence o şeyin tüketicisi olmak daha keyifli oluyor ve daha güven veriyor. Bu yüzden ben de sizlerle beraber adım adım yeşil çayın popüleritesinin gelişimini araştırdım.
Deli mi bu insanlar niye bu kadar çeşit çeşit yeşil çay içiyorlar? Yeşil çaya takıntılı olmadıklarına göre kültürlerindeki yeri nedir tam olarak? Biraz buna deyinmek lazım.
Bunun için makale araştırmaya başladım. Okuduğum bilgilerden yola çıkarak bir özet oluşturdum;
Basit bir şekilde şöyle başlayabiliriz. İnternette nereye bakarsanız bakın yeşil çayın sağlığa ne kadar faydalı olduğunu okursunuz. Yanlış da değil. Bu antik içeceğin sayısız faydası var. Özellikle kronik hastalıklara olduğu söyleniyor.
İçersindeki catechin maddesi aynı zamanda Cola Cola’nın kilo verdiren versiyonunda’da varmış. İnternetten arattığınızda görüceksiniz.
Koskoca insanlık tarihinda nerdeyse yarım milyon yıldır tüketilen bir içeceğin bu kadar sevilmesi zayıflama arzusu değil ama tabiki.
İlk kez Çin ve Hindistan’da ekilen yeşil çay henüz o zamanlar Japonya’da yok. Ayrıca günümüzdeki gibi keyfi tüketiminin yerine sağlık için kullanılıyordu.
Aslında yeşil çayın hikayesi bir efsaneye dayanıyor. Milattan önce 2737 yılında Çin’in imparatoru Shennong ile başlıyor. Kendisi bir gün su kaynatırken çay ağacından dökülen yaprak suya gelir ve suyun renginin değiştiğini farkeder. Tadına baktığında ise lezzetli bulur ve enerji verdiğini farkeder. Sonrasında ise kendi isteğiyle yapıp içmeye başlar.
8.Yüzyıla geldiğimizde çay yapraklarının oksidasyonunu önlemek amacı ile steaming yöntemi bulunuyor.
Peki Japonya’ya yeşil çay nasıl ulaşıyor?
Burada hikayeye budistler giriyor.
Kısaca Japonya ve Çin arasında köprü olan Budistler oluyor. Öncesinde bir takım etkileşimler olmuş olsa da yeşil çayı Japon kültüründe yaygın hale getiren asıl figür 'Rahip Eisai' oluyor. Çin’den çay tohumları getiriyor ve bunları kendi ülkesinin farklı bölgelerine ekiyor. Daha sonrasında “Drink Tea and Prolong Life “adlı eserinde de yeşil çayın faydalarını anlatıyor. Eser'in tamamen İngilizce'ye çevrilmiş halini ne yazık ki bulamadım. Japonca'sı mevcut, satılıyor. Almak isterseniz bana mailden ulaşıp sorabilirsiniz linkini atarım.
Eisai’nin bu katkısı ile beraber Japonya’da özellikle belli başlı bölgelerde çay ciddi anlamda üretim alanına dönüşüyor. Özellikle Uji ve Toganoo bölgeleri önemli olmaya başlıyor.
Daha sonra 14-16. Yuzyıllar arasına geldiğimizde çayı öğütüyorlar. Böylece günümüzün biricik kıymetlisi Matcha kültürü doğuyor. Japonların kültürlerine olan bağlılıklarını düşündüğümüzde zaten çay seramonileri, çayın kendi estetiği, ritüelleri kaçınılmaz oluyor.
'Drink Tea and Prolong Life' gibi eserlerde çay oldukça övülüyor. Hatta uzun ömrü sağladığı bile söyleniyor. Verdiği enerjiyi ve sağlığa olan faydaları ayrıca tadının da güzelliği eklenince bugün neden bu kadar sevildiğini anlamak zor olmuyor.
Zamanında bir efsane ile başlayan bu kültür Japon Zen Rahipleri ile taçlandırıldı ve zamanla bir ideoloji haline geldi.
Yeşil çay denince akla Matcha gibi daha popüler kültür ürünleri gelse de Hojicha oldukça güçlü bir figürdür. Henüz dünyada daha yaygınlaşmamış ve viral olmamış olsa da oldukça seveni var. Özellikle Hojicha Latte popülerleşmeye başlıyor diyebiliriz.
Hojicha nasıl ortaya çıktı?
Çayın kullanıldığı bölümlerine göre kalitesinin değişmesinde rol oynuyor diyebiliriz. Yüksek kalileti yapraklar alındıktan sonra elde daha düşük kalitede yapraklar kalıyor. Üreticiler bu kalan kısımları atmak istemiyorlar. Bunları değerlendirip çay olarak satıyorlar. Kalan kısımlar Sencha olarak bilinen çayın üretimden kalan kısımlarıdır. Ortaya Hojicha çayı üretimindeki yukarıda değindiğimiz üretim aşamalarından geçer. Böylece Hojicha çayı oluşur. Yani israfı önleyen sürdürülebilir bir adımla bambaşka bir çay da ortaya çıkmış olur.
Zamanla popülerliği artar ve günlük tüketimde yaygın hale gelir. Özellikle bugün Japonya’da sevilen bir içecek haline gelmiştir ve tüm dünyada popülaritesi hızla yükselmektedir. Özellikle Amerika'da oldukça seveni olduğunu söyleyebiliriz.
Sürdürülebilir bir kültürün içinden çıkıp yayılan bu kafeini düşük yeşil çayı bir çok insan severek tüketiyor ve gün geçtikçe globalleşmeye devam ediyor. Hem Japonların yeşil çaya verdiği değeri anlatırken hem de yeşil çayın çok yönlülüğünü de görmüş oluyoruz aslında. Şahsen benim damak zevkime uymasa da Matcha seven arkadaşlarımın Hojicha’yı sevdiğini söyleyebilirim.
Tadı tam olarak kavrulmuş yeşil çay. Baskın bir aroması ve kokusu var. Bana hitap etmedi. Tadını ve kokusunu sevmedim. Ancak kötü olduğu için değil. Güzel hatta, sadece bana hitap etmedi. Kavrulmuş aroması baskın geliyor. Odunsu, topraksı, bir tadı var. Matcha sevmiyorsanız bence sevmezsiniz. Matcha’dan daha yoğun bir tadı var. Ama Matcha seviyorsanız bir deneyin derim. Özellikle Matcha'dan daha az kafeinli olduğu için tercih etmek isteyebilirsiniz. Şahsen ben Matcha'da sevemiyorum. Ama farklı tatlar denemeyi seviyorsanız, bir şans verin derim.
Çay olarak demleyip denemek de istedim, ancak bulamadım. Toz halini bulabildiğim için Matcha gibi yapıp soğuk sütle karıştırıp Hojicha Latte olarak içtim. Beklediğimden çok daha güzel olduğunu söyleyebilirim.
Tadı Nasıl?
Bu gönderi Amazon ortaklık (affiliate) bağlantıları içermektedir. Bu bağlantılar üzerinden bir satın alma yaparsanız, size hiçbir ek ücret yansımadan küçük bir komisyon kazanabilirim. Blogumu desteklediğiniz için teşekkür ederim!
Umarım blog yazımı beğenmişsinizdir. Eğer denediyseniz fikirlerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın.
Siz Hojicha seviyor musunuz? Düzenli tüketiyor musunuz? Matcha mı daha çok seviyorsunuz yoksa Hojicha mı?
Referanslar:
Eisai. (2013). Kissa Yōjōki: Drinking Tea for Health. (Original work published in 1211). Tokyo: Iwanami Shoten.
Heiss, M. L., & Heiss, R. J. (2007). The Story of Tea: A Cultural History and Drinking Guide. Berkeley, CA: Ten Speed Press.
Ryu, Y., & Kim, E. (2014). Roasting impact on green tea: flavor and antioxidant properties. Food Chemistry, 153, 400–406. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2013.12.077
Zhang, L., Ho, C.-T., & Wan, X. (2019). Green tea and tea processing chemistry: A review. Food Research International, 126, 108660. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2019.108660
Yamamoto, T., Juneja, L. R., Chu, D. C., & Kim, M. (Eds.). (1997). and Applications of Green Tea. Boca Raton, FL: CRC Press.
Zhang, Y., Bai, X., & Wen, J. (2021). Evaluation of roasting effect on selected green tea volatile flavor compound and pyrazine content by HS-SPME GC-MS. Applied Sciences, 11(17), 8217. https://doi.org/10.3390/app11178217
Bellagamba, A. (2018). Green tea in the Sahel: The social history of an itinerant consumer good. Anthropology of Food, 2018(S12). https://doi.org/10.4000/aof.10217
Hojicha Co. (n.d.). Hojicha vs matcha: what is the difference between hojicha and matcha? Retrieved August 6, 2025, from https://hojicha.co/pages/hojicha-vs-matcha
byFood. (2022, January – estimated). All about Hojicha: Japan’s roasted green tea. Retrieved August 6, 2025, from https://www.byfood.com/blog/culture/all-about-hojicha
Tasty Tools
Mutfak araçlarını, kitapları ve tarifleri keşfedin.
İletİŞİM:
© 2025. Tüm haklar saklıdır.